Dom parterowy czy piętrowy – który wybrać dla swojej rodziny

Spacerując osiedlami naszych miast, możemy zauważyć, że większość znajdujących się na nich domów jednorodzinnych to budynki co najmniej jednopiętrowe, a naprawdę rzadko można spotkać te parterowe. Taki budzący zdziwienie stan rzeczy wynika przede wszystkim z polskich przyzwyczajeń, budowy lokum dla dużej, najczęściej wielopokoleniowej rodziny. Ten model życia ulega jednak powoli korzystnej zmianie, młodzi ludzie nie chcą już mieszkać ze swoimi rodzicami, a nawet dziadkami i coraz częściej kierują swoją uwagę w stronę mniejszych domów jednokondygnacyjnych. Trudno jest udzielić jednoznacznej odpowiedzi, czy będzie lepszy od budynku piętrowego, każde rozwiązanie ma swoje zalety i wady, a to, w jakim zamieszkamy, jest już kwestią indywidualnego wyboru.

Dom piętrowy – duży, ale kosztowny

Najważniejszą zaletą domu o jednej lub więcej kondygnacji jest z pewnością ilość dostępnego w nim miejsca, powierzchni wręcz idealnej dla dużej rodziny plus psa lub kota. Spośród innych korzyści, chętnie wymienianych przez właścicieli lub inwestorów, warto też podkreślić:

• mniejsze koszty ogrzewania budynku, wynikające z łatwości jego ocieplenia z użyciem mniejszej ilości materiału oraz mniejszej ilości ścian wewnętrznych;
• zwartą bryłę, bez niepotrzebnych ozdób, balkonów czy wykuszy, tworzących mostki termiczne. Taka forma ułatwia też lokalizację na niewielkiej działce, oszczędność miejsca przeznaczonego na sam budynek, pozwalającą wykorzystać pozostałą przestrzeń na urządzenie efektownego ogrodu;
• możliwość lepszej, atrakcyjniejszej aranżacji wnętrza, jego stosunkowo łatwego podziału na odrębne strefy, do dziennego wypoczynku, pracy czy przygotowywania i spożywania posiłków znajdującą się na parterze oraz sypialną, zlokalizowaną na piętrze. W takim domu uda się też urządzić więcej niż jedną łazienkę oraz WC, co z pewnością znacznie ułatwi życie domownikom. Większe wnętrza umożliwiają również wprowadzenie wielu atrakcyjnych elementów dekoracyjnych, szerokich, rozsuwanych drzwi, bogato zdobionych schodów prowadzących na wyższe kondygnacje, a samą ozdobą będzie już spadzisty dach wykończony kolorową dachówką;
• możliwość zamontowania w budynku większych okien, co zwiększa do niego dostęp naturalnego, dziennego światła, lepiej doświetlając wszystkie pomieszczenia;
• większą wytrzymałość samej konstrukcji, którą zapewniają mocne i grube stropy rozdzielające poszczególne kondygnacje.

Wszystko to może stanowić zachętę do budowy właśnie takiego domu, ale zanim podejmiemy ostateczną decyzję co do wyboru projektu i jego realizacji, warto zapoznać się również z istotnymi wadami tego rozwiązania:

• kosztami, które na pewno będą wyższe, wynikające ze stopnia skomplikowania konstrukcji, ilości zużytych na nią materiałów oraz konieczności zatrudnienia odpowiednio wykwalifikowanej ekipy budowlanej. Usługi takich fachowców nie są niestety tanie, ale jeśli zależy nam na starannym i dokładnym wykonaniu wszystkich prac, to na tej części budowy nie uda nam się zaoszczędzić;
• problemami z późniejszą eksploatacją budynku, począwszy od trudności ze sprzątaniem dużych powierzchni, aż po niezbędne prace konserwacyjne, wymagające niekiedy użycia drabiny lub rusztowania o odpowiedniej wysokości;
• trudności z montażem niezbędnych instalacji, wodno – kanalizacyjnej czy elektrycznej, również wymagających większego zużycia materiałów;
• znacznymi różnicami temperatur pomiędzy kondygnacjami. W miesiącach letnich cieplej jest na piętrze, które w zimie szybciej się ochładza;
• koniecznością budowy wspomnianych schodów, zabierających sporą część przestrzeni użytkowej wewnątrz budynku.

Dom parterowy – ekonomiczny i wygodny

Z tychże powodów coraz więcej osób wybiera jednak domki parterowe, ze wszystkimi pomieszczeniami umieszczonymi na jednym poziomie i co najciekawsze, o znacznie mniejszym metrażu, nieprzekraczającym zazwyczaj 100 m2.

Przypominają więc wielkością mieszkanie w bloku, a do ich zalet zaliczamy przede wszystkim:

• możliwość wyboru funkcjonalnego, lecz i jednocześnie efektownego projektu budynku, o niebanalnej bryle, niekoniecznie opartej na planie kwadratu lub prostokąta. Należy jednak dokładnie dopasować go do wielkości i kształtu posiadanej działki, tak aby nie zajmował na niej całej dostępnej przestrzeni. Musimy pamiętać o wcześniejszym wyznaczeniu miejsca na garaż czy betonowe szambo, niezbędne w sytuacji, kiedy nie można skorzystać ze zbiorczych systemów odprowadzania ścieków;
• stabilną, w miarę jednolitą temperaturę panującą w całym domu, brak piętra uniemożliwia szybkie jego wychłodzenie;
• łatwość wkomponowania bryły budynku w otoczenie, przy właściwie dobranym projekcie, zarówno domu, jak i ogrodu, można uzyskać spójną, jednolitą kompozycję wizualną, a duże okna pozwalają zawsze mieć kontakt z zielenią;
• ułatwienia dla osób starszych, dzieci i niepełnosprawnych, którzy mają bezproblemowy dostęp do wszystkich pomieszczeń, a parterowy dom umożliwia stworzenie im wygodnych ciągów komunikacyjnych;
• niższe koszty, zarówno budowy, jak i zakupu potrzebnych do tego materiałów. Można poczynić spore oszczędności, jednak cała inwestycja będzie opłacalna jedynie w przypadku budynków o wspomnianej powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 100 – 150 m2.

Dom parterowy zawsze dobrze wygląda, szczególnie na tle drzew czy kwitnących krzewów, lecz podobnie jak jego piętrowa wersja ma pewne wady i decydując się na niego, musimy uwzględnić:

• trudności ze znalezieniem działki budowlanej odpowiedniej wielkości, która często znacznie zwiększa ogólne koszty inwestycji. Budynek jednokondygnacyjny zajmuje jednak większą powierzchnię i zdecydowanie nie nadaje się do postawienia na długiej i wąskiej działce, powszechnie spotykanej w naszych miastach, nie nadają się do tego również posesje o dużym kącie nachylenia gruntu;
• wytyczne miejscowego planu zagospodarowania terenu, które koniecznie trzeba sprawdzić przed rozpoczęciem prac, zdarzają się bowiem sytuacje, gdy w danym regionie dopuszcza on budowę wyłącznie budynków piętrowych;
• zwiększone koszty ogrzewania, których przyczyną jest większa powierzchnia ścian zewnętrznych oraz dachu, wymagających wykonania wysokiej jakości izolacji termicznej, tak, aby zminimalizować straty ciepła.

Oba rozwiązania mają swoich zwolenników i zagorzałych przeciwników. Dokonując ostatecznego wyboru, należy więc kierować się rzeczywistymi potrzebami lokalowymi np. ilością domowników oraz jak zawsze naszymi aktualnymi możliwościami finansowymi.