Samodzielnie wykonane szambo – czy to się opłaca

W poprzednich wpisach zapoznaliśmy Was z niewątpliwymi zaletami szamb betonowych, ich podstawowymi rodzajami, nie pomijając również kryteriów prawidłowego wyboru czy montażu zgodnie z obowiązującymi w naszym kraju przepisami. Można śmiało powiedzieć, że większość użytkowników, którzy nie mogą skorzystać ze zbiorczych systemów odprowadzania ścieków, decyduje się na gotowe zbiorniki bezodpływowe. Jednak istnieje pewna grupa wybierająca inne rozwiązanie, samodzielne wykonanie szamba betonowego z łatwo dostępnych materiałów, takich jak tradycyjne kręgi betonowe o różnej średnicy. Równie popularne jest wybetonowanie zbiornika w przygotowanym uprzednio wykopie, podobnie jak np. fundamentów budynku. Każde z tych rozwiązań ma swoich zwolenników, wady oraz zalety, dlatego nadal konkurują z gotowymi konstrukcjami, zaprojektowanymi przez specjalistów.

Szambo z kręgów betonowych – tanie, lecz niegwarantujące szczelności

Zbiornik budowany metodą studniową, z kręgów betonowych ustawionych jeden na drugim, jeszcze do niedawna był powszechnie montowany na posesji, przede wszystkim ze względu na niskie koszty jego wykonania. Dotyczy to jednak tylko ceny samych kręgów, a ostateczny koszt takiej inwestycji mogą znacznie powiększyć ceny zakupu dodatkowych, niezbędnych elementów wyposażenia, pokryw, rur podłączeniowych czy materiałów potrzebnych do uszczelnienia całej konstrukcji. Sama budowa jest również stosunkowo prosta, choć prawidłowe wykonanie wszystkich prac wymaga pewnej wiedzy i doświadczenia.

Pierwszym ich etapem jest przygotowanie wykopu metodą studniarską. Polega ona na tym, że najpierw wykopuje się dół pod jeden krąg betonowy, a następnie usuwa się z niego całą ziemię i opuszcza niżej, robiąc miejsce dla następnego, aż do uzyskania zaplanowanej głębokości całego zbiornika. Kiedy taka betonowa studnia jest już gotowa, to należy odpowiednio zabezpieczyć jej dno, uniemożliwiając przeciekanie zawartości szamba do gleby. Podstawę uszczelnienia stanowi kilka warstw papy pokrytej lepikiem, na którą wylewa się właściwe dno z betonu, najlepiej klasy B20 z odpowiednim, wzmacniającym zbrojeniem. Upraszczając pracę, można od razu użyć kręgu zamkniętego od dołu, ale w takim przypadku będzie trzeba z kolei od razu wykonać cały wykop, o wymaganej głębokości. Ściany szamba betonowego z kręgów uszczelnia się zaprawą cementową, odporną na działanie substancji chemicznych, a od góry nakrywa go betonowa lub lżejsza, żeliwna pokrywa. Podobnie, jak w każdym innym szambie, musi być wyposażona w kominek rewizyjny. Niestety wytrzymałość takiego zbiornika nie jest zbyt duża i z czasem może dojść do jego rozszczelnienia, dlatego nie wolno go budować w pobliżu ujęć wody pitnej lub studni. Przyczyna tego tkwi najczęściej w niskiej jakości materiału, z jakiego zrobiono kręgi i niezachowaniu właściwej staranności przy ich montażu.

Szamba betonowane bezpośrednio na posesji- długi czas budowy

Zdarzają się niekiedy sytuacje, kiedy nietypowe kształty działki czy sposób jej zabudowy, wykluczają użycie gotowego zbiornika na nieczystości. Konieczne staje się więc zbudowanie szamba betonowego bezpośrednio na miejscu, według indywidualnie sporządzonego projektu. Może ono mieć praktycznie dowolny kształt i pojemność, wymaga jednak wykonania wielu zaawansowanych prac, co może zająć nawet kilka tygodni. Podobnie jak przy szambie z kręgów, pierwszą czynnością jest przygotowanie wykopu, o wymiarach zgodnych z projektem, do czego warto wykorzystać koparkę. Następnie trzeba zabezpieczyć jego dno, z pomocą podbudowy z piasku, na którą wylewa się cienką warstwę betonu, klasy B75. Po jej wyschnięciu montuje się zbrojenie z prętów stalowych, stanowiące podstawę dla właściwego betonowego dna. Kolejną czynnością będzie wykonanie z desek szalunków ścian bocznych, ich minimalna dopuszczalna grubość to 15 cm i używa się do nich mieszanki betonu B20, z dodatkami zwiększającymi odporność na agresywne czynniki chemiczne oraz biologiczne. Nie można także zapomnieć o pionowych zbrojeniach, nadających ścianom wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne, a zwłaszcza siły nacisku gruntu.

Betonowany własnoręcznie zbiornik może mieć dowolną ilość komór, lecz najczęściej stosuje się konstrukcje dwukomorowe, oddzielone od siebie ścianą z otworem przelewowym do montażu rury o standardowo używanej średnicy 160 mm. Całość z zewnątrz trzeba pokryć jakimś dobrym materiałem izolacyjnym, najlepiej izolbetem, a wszystkie połączenia dodatkowo uszczelnić za pomocą mieszanki sporządzonej z cementu i szkła wodnego. Zapewni to wymaganą szczelność i znacznie zminimalizuje ryzyko niekontrolowanego wycieku szkodliwej zawartości. Od góry szambo chroni betonowa pokrywa, z przygotowanymi otworami na właz i kominki rewizyjne, oddzielne dla każdej z komór. Najważniejszą zaletą takiego szamba betonowego jest wysoka odporność, wynikająca z monolitycznej konstrukcji, duża masa sprawia też, że stabilnie osiada w gruncie, lecz koszty jego wykonania będą o wiele wyższe niż zakup gotowego odpowiednika oferowanego przez renomowanego producenta.

Gotowe szamba betonowe – do natychmiastowego montażu

Zbiornik bezodpływowy z kręgów betonowych nie zapewnia właściwego poziomu szczelności, jego używanie jest więc niezwykle ryzykowne i może narazić na koszty usunięcia skutków wycieku nie tylko na naszej działce, ale i na posesjach sąsiadów, a kary za takie niedopatrzenia również nie należą do najniższych. Lepszym rozwiązaniem wydaje się więc być szambo betonowane, jednak jego samodzielna budowa wydaje się, z wyjątkiem niektórych, wymienionych wyżej sytuacji, pozbawiona sensu, kiedy można przecież kupić gotowy zbiornik, spełniający wszystkie stawiane przed nim wymagania. W trakcie samodzielnej budowy łatwo też o błędy, których późniejsze usunięcie nie będzie możliwe i negatywnie wpływające na dalszą eksploatację.

Szambo betonowe wyprodukowane z najwyższej jakości mieszanek to gwarancja braku jakichkolwiek awarii czy problemów z podłączeniem do istniejącej instalacji wodno – kanalizacyjnej. Taką usługę połączoną z montażem oferuje większość producentów, nierzadko wliczając ją w cenę samego zbiornika. Zazwyczaj nie trzeba nawet przygotowywać wykopu, czym również zajmą się przysłani przez producenta wykwalifikowani pracownicy, a na wszystkie prace udzieli on wieloletniej gwarancji, zapewniając też całodobowy serwis. Rachunek wydaje się więc prosty i zdecydowanie korzystniejszy jest zakup gotowego szamba niż jego żmudna i generująca niepotrzebne koszty własnoręczna budowa.